|
18 augustus
2006 Mondi Wetlands Project Duurzame Ontwikkeling
De reden waarom we vandaag terug in Johannesburg
moesten zijn, is onze geplande ontmoeting met David Lindley van WWF. Hij
leidt een voor WWF en Zuid-Afrika zeer belangrijk project rond Wetlands. Van
Dale vertaalt ‘wetland’ als moerasland of drassig land. Het moerasland wat
wij kennen in West-Europa is meestal permanent nat. Hier in Zuiderlijk
Afrika zijn de meeste ‘wetlands’ seizoensgebonden nat, dus niet het heel
jaar rond. De Makgadikgadi Pans, die we in Botswana bezocht hebben, zijn er
een goed voorbeeld van; een heus binnenmeer tijdens het natte seizoen en een
droog, berijdbaar oppervlakte gedurende de rest van het jaar. Later vandaag
zal blijken dat ‘wetlands’ cruciaal zijn voor de toekomst van Zuid-Afrika,
meer nog voor de toekomst van onze planeet.
We ontmoeten David, zijn vrouw Rose, Sharon en Bangani
in een ‘kantoorhuis’ in Irene. David start met ons te vertellen dat we
vandaag niets gaan horen over indrukwekkende dieren zoals jachtluipaarden,
neushoorns of olifanten. Deze laatste vorm van natuurbescherming is
spectaculair en is een goed uithangbord voor vele organisaties. Wat hij ons
gaat vertellen, is minder sensationeel, minder flashy, maar wel van
essentieel belang voor de toekomst van de mensheid. Vervolgens geeft hij ons
een bezielde introductie over ‘wetlands’ aan de hand van een PowerPoint
presentatie tijdens dewelke hij ons het waterprobleem van Zuid-Afrika
schetst: - er is in het land weinig water beschikbaar,
- er is veel armoede,
- velen hebben geen toegang tot kraantjeswater
- en 55% van de moeraslanden, die eigenlijk als Zuid-Afrika’s
“waterregelaars” kunnen beschouwd worden, zijn over de laatste 100 jaar
vernietigd.
Zuid-Afrika’s watervoorziening zal op zijn in 2020
indien er niet drastisch wordt ingegrepen.
De regering van Mandela heeft een tiental jaren terug,
toen ze aan de macht kwam, de waterproblematiek een van zijn topprioriteiten
gemaakt. Er werd een revolutionaire ‘Water Act’ opgesteld die stipuleert wie
voorrang krijgt bij het toekennen van water. Aan de basis verzekert het 25
liter per dag gratis water voor elke Zuid-Afrikaan en daarenboven een
bepaalde hoeveelheid voor het behoud van het waterecosysteem van het land.
Pas dan volgen de internationale verplichtingen (rivieren die buurlanden
bevloeien), strategische reserves en tot slot de industrie, landbouw
enzovoort.
Vele internationale organisaties en overheden pleiten
ervoor om kraantjeswater voor elk beschikbaar te maken, wat op zich
natuurlijk een mooie daad is. De vraag die men vergeet te stellen, is: “Waar
moet het water uit de kraan vandaan komen”?
En daar zijn ‘wetlands’ een antwoord op. Drassige
landen zijn zoals sponsen die water opzuigen, vasthouden en teruggeven. Ze
bepalen het volume aan ondergronds water en zijn cruciaal voor onze
waterhuishouding in het algemeen.
WESSI (Wildlife & Environment Society of South Africa),
WWF, Mazda Wildlife Fund en meer recentelijk Mondi (de grootste Afrikaanse
papierproducent) hebben de handen in elkaar geslagen in wat ze noemen het
“Working for Wetlands Project”. Het doel is het herstellen van de ‘wetlands’
in hun oorspronkelijke staat – dat kan zelfs indien ze al langer dan 50 jaar
door mismanagement zijn opgedroogd . Door dit te doen, verzekeren de
bovengenoemde organisaties een continu aanbod van gezuiverd water. Bovendien
helpen ze direct en indirect armoede te bestrijden, zorgen voor de
bescherming van de biodiversiteit (herstelde plantengroei, aantrekken van
dieren en vogels) en een gezondere omgeving (minder kans op cholera door het
zuiverend vermogen van de wetlands).
Intussen zijn 53 ‘wetlands’ (7000 ha) in ZA hersteld.
Het project zorgde tot nu toe voor tewerkstelling van 1 700 mensen. Voorrang
wordt gegeven aan jonge, werkloze vrouwen. Door mee te werken aan het
herstel van de wetlands krijgen ze terug zelfrespect, leren ze een stiel,
kunnen ze zorgen met het inkomen dat ze hiervoor krijgen voor de opvoeding
en betere voeding van hun kinderen. De ZA-overheid die eerst was gestart met
het project ‘tewerkstelling van mensen om uitheemse planten uit de
‘wetlands’ te verwijderen’ – zie het Edith Stevens project dat we begin juli
in Cape Town bezochten – ondersteunt nu dit project met elk jaar stijgende
fondsen.
David vertelt ons dit alles en nog veel meer met een
bezieling en een overtuiging die je nog zelden ziet. Na de uitleg neemt hij
ons mee naar hun tuin waar ze een mini-wetland met stromend water hebben
aangelegd. Dan is het tijd om met zijn auto naar het Rietvlei National Parc
te rijden – een mooi natuurpark op een boogscheut van Pretoria en met
wetlands, die essentieel zijn voor de watervoorziening van de stad. Van de
manager krijgt hij de toestemming om ons in het park te laten uitstappen
(wat normaal verboden is gezien de aanwezigheid van neushoorns,
jachtluipaarden enzovoort) zodat hij ons meer kan leren over ‘wetlands’.
Eerst vraagt hij ons, staand op een heuvel, waar wij
‘wetlands’ zien. Het stuwmeer is evident een wetland, maar aan
kleurschakeringen van de begroeiing en het reliëf van het land vermoeden we
meer ‘wetlands’. We stappen uit de wagen en lopen naar een kleine beek die
omgeven is door drassig land. Met een speciale spade neemt hij eerst een
grondstaal in het drassige land. De grond is gekenmerkt door rode stippen
(ijzeroxidatie voorkomend waar water, lucht en grond zich samen voordoen).
We stappen steeds verder van het drassige land weg naar droger land. Deze
keer laat David ons de stalen nemen. Ook al is de grond droog, we zien nog
steeds de rode stippen, die wijzen op de aanwezigheid van water. Deze grond
is bijgevolg seizoensgebonden wetland.
Deze eenvoudige methode is cruciaal om grondeigenaars
te overtuigen van het feit dat ze niet mogen bouwen of plantages (bomen,
suikerriet) aanleggen op wetlands. Na lang lobbying zijn de partners van dit
project erin gelukt om deze eenvoudige methode te laten opnemen in de
definitie van ‘wetlands’ zodat het in de rechtbank kan gebruikt worden bij
betwistingen. Een grote stap voorwaarts.
David toont ons ook nog een groot, hersteld ‘wetland’
dat zorgt voor de aanvoer van het water van het meer in Rietvlei dat voor de
drinkwatervoorziening van de stad Pretoria zorgt. Herstel bestond erin het
door het moeras getrokken kanaal terug te vertakken en door schotten de
snelheid waarmee het water door het kanaal stroomde te vertragen en het
‘sponseffect’ van de wetland te vergroten. Ook hier in Rietvlei heeft het
project voor extra werkgelegenheid gezorgd.
Jammer genoeg blijkt dat de vorige nacht een lozing
ervoor heeft gezorgd dat het water zwaar vervuild is – mogelijk een hogerop
gelegen weverij – ze zijn volop aan het uitzoeken wie de schuldige is en wat
de vervuiling juist inhoudt.
Het is al laat in de middag wanneer we afscheid nemen
van deze zeer enthousiaste man en het zeer belangrijke project van de
wetlands. Het mag dan minder media- of fotogeniek zijn als bijvoorbeeld het
zwarte neushoorn project, maar het is oh zo belangrijk voor de toekomst van
dit land.
Wil je nog meer weten over dit project of over
‘wetlands’ in het algemeen, surf dan naar:
www.wetland.org.za .
Die avond vergasten Martine en Jean-Marc ons op
heerlijke spaghetti (en een wijntje) in hun mooie huis op de heuvel.
vorige
volgende
|
